Terwijl de vraag naar gezond en duurzaam geproduceerd voedsel uit zee toeneemt, staan de opbrengsten van de zeevisserij onder toenemende druk als gevolg van overbevissing, klimaatverandering en ruimteclaims. Binnendijkse aquacultuur van mariene schelpdieren kan een alternatieve en duurzame praktijk zijn om aan de vraag naar zeevruchten te voldoen. Het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) heeft in Polder Wassenaar laten zien dat de groeiomstandigheden van de eetbare kokkel Cerastoderma edule kunnen worden verbeterd door een adequaat ontwerp van de bassins en slimme operationele procedures.
Hun bevindingen suggereren dat de aquacultuur van mariene schelpdieren in kustgebieden een duurzame vorm van voedsel en inkomen voor kustgemeenschappen kan opleveren, met name wanneer de schelpdierkwekerijen zich bevinden in laaggelegen verziltte kustgebieden waar traditionele landbouwpraktijk niet langer winstgevend is. De verduurzaming van de mariene aquacultuur in samenhang met het werelderfgoed en gegeven de toenemende effecten van de klimaatverandering zijn reden voor PRW om met Polder Wassenaar aan de slag te gaan in samenwerking met de Stichting Zilte Zone.
Toelaten getij in Polder Wassenaar
Polder Wassenaar is een buitendijkse polder van Staatsbosbeheer in het noordoosten van Texel, nabij De Cocksdorp, waar Stichting Zilte Zones experimenteerruimte voor mariene aquacultuur beheert. PRW ondersteunt de Stichting in de verkenning naar mogelijkheden om de watertoevoer te verbeteren. Bureau Waterproof heeft berekend dat toelaten van het getij middels een waterinlaat van 2,5 m breed, in het zuiden van de Polder, voor voldoende water kan zorgen. De buiten de zee-kering gelegen Polder Wassenaar kan uitstekend dienen als een soort hub voor experimenten met mariene aquacultuur waarna, bij succes, opschaling op geschikte locaties elders langs de kust kan plaatsvinden.
Voldoende water
De huidige waterinlaat met een hevel is zeer onderhoudsgevoelig en geeft onvoldoende water voor optimale kokkelgroei. In plaats van te kijken of de hevel kon worden verbeterd leek het slimmer om de morfologische ontwikkeling als uitgangspunt te nemen; we vroegen ons af of we niet beter via een waterinlaat het water vrij naar binnen kunnen laten stromen. Bureau Waterproof heeft een verkenning uitgevoerd naar de haalbaarheid van een dergelijke oplossing.
Het kan
Met behulp van numerieke modellering is onderzocht of een waterinlaat haalbaar is. Hierin is ingegaan op hydrodynamische aspecten, zoals de te verwachten waterstanden, stroomsnelheden en uitwisselingsvolumes, en de effecten van de waterinlaat op morfologisch vlak en de omgeving. Het benodigde debiet van 20.000 m3 per getij lijkt betrouwbaar gerealiseerd te kunnen worden middels een inlaat van 2,5 m breed op een diepte van NAP -1,0 m gecombineerd met een (korte) geul over het voorliggende wad, het vergroten van de hoogwaterbuffer en het plaatsen van een kleppensysteem dicht bij de waterinlaat van de bassins.
Willen we het ook?
Waterproof doet aanbevelingen om beter te kijken naar bepaalde morfologische aspecten, de bescherming van de monding van de doorlaat naar de polder en naar zoute kwel. Alvorens we verder gaan met het ontwerpen van de waterinlaat kijken de gezamenlijke partijen hoe het beste opvolging te geven aan deze aanbevelingen. Maar ook kijken we nu eerst nader naar het natuurbeeld; met een dergelijke ingreep verandert de polder in een kwelderbiotoop. Het zou een bijdrage zijn aan de verzachting van de randen van het Wad. We moeten nog wel verkennen of iedereen daar net zo enthousiast van wordt als wij.
