Ondanks de huidige zeespiegelstijging (circa 20 cm per eeuw) wordt de Waddenzee al bijna een eeuw ondieper. Dat proces kan de komende decennia nog doorgaan. Maar als de zeespiegelstijging te hard gaat, zullen droogvallende platen gaan verdrinken en komen waterkeringen in gevaar.

Daarnaast stijgt de zeewatertemperatuur en verzuurt het water steeds sterker, met waarschijnlijk grote gevolgen voor het ecosysteem.

Door de toenemende luchttemperatuur dreigt vooral in de zomer verdroging op het land, met toenemende verzilting en problemen voor de landbouw tot gevolg.

Zodoende heeft klimaatverandering een veelheid aan effecten, in de hele waddenregio: op zowel ecologie, waterveiligheid als menselijk medegebruik. Het is zaak de meest waarschijnlijke scenario’s in kaart te brengen en de belangrijkste aandachtgebieden te kiezen, om vervolgens samen met beheerders, beleidmakers, bewoners en gebruikers maatregelen te plannen.

Het bericht 1. Klimaatverandering verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.

Het bericht 2. Natuurlijke dynamiek verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.

Door activiteiten met name op het gebied van de ‘swimways’ van trekvissen, is de aandacht voor de natuurwaarden onder water verbreed en geïntensiveerd. De belangrijke ecologische rol van schelpdierbanken is al langer onderkend en via visserijakkoorden wordt gewerkt aan een betere bescherming. Andere aspecten van de onderwaternatuur zijn echter nog steeds onderbelicht. Dit betreft vooral organismen als algen, zoöplankton, bacteriën en soorten die in het sediment van geulen verborgen zitten: commercieel minder belangrijke schelpdieren, vissen, roggen en haaien. Deze vormen een belangrijk deel van het fundament van het ecosysteem en beïnvloeden daardoor ook het succes van soorten waar we trots op zijn.

De hierboven genoemde fundamentele maar nog grotendeels onbekende soortgroepen en hun relatie met de bekendere en reeds beschermde soortgroepen (zoals schelpdieren, vogels, zeehonden e.d.) vergen nadere aandacht. Ook de interacties met het fysieke (abiotische) deel van het ecosysteem dienen beter begrepen te worden. Meer grip krijgen op het handelingsperspectief voor beleid en beheer staat daarbij voorop, ook in trilateraal verband.

Het bericht 3. Onderwaternatuur verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.

Het bericht 4. Vogels verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.

Tegelijkertijd vragen de andere visserijsectoren, zoals het handkokkelvissen en de visserij met vaste vistuigen, nog steeds om aandacht vanwege de impact die ze nog altijd kunnen hebben op de natuur. Verkend gaat worden of en hoe ook met de vaste vistuigvissers tot een convenant kan worden besloten. Ook is de transitie van de mosselsector nog niet afgerond. Een inzet op de realisatie van de visserijconvenanten en -akkoorden blijft daarom onontbeerlijk. Daarbij wordt een economisch vitale visserij als een onlosmakelijk deel gezien van de rijke Waddenzee. Een visserij die zorgt voor voldoende schelpdiervoorraden, gezonde bodemstructuren, ongestoorde gebieden en een gezonde vis- en garnalenstand.

Het bericht 5. Visserij verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.

De bodem van de Waddenzee is tegen de zeespiegelstijging in omhoog gekomen én doet dat nog steeds. Mede daardoor hebben we te maken met toenemende hoeveelheden slib en een veranderende getijdenstroming, die weer effect hebben op de diepte en breedte van de vaargeulen. Op termijn krijgt het gebied waarschijnlijk te maken met een versnelde zeespiegelstijging wat voor nieuwe uitdagingen zorgt. Daarnaast worden er nieuwe (duurzame) eisen gesteld aan de manier waarop we de vervoersketen en de havens inrichten en aan de manier waarop we reizen. De bereikbaarheids- en mobiliteitsvraagstukken worden door de opdrachtgevers en belanghebbenden in gang gezet met hulp van PRW.

Het bericht 6. Bereikbaarheid en mobiliteit verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.

In het voorjaar van 2021 is de Coalitie Klimaatbestendige Kustlandschappen opgezet. Op de pagina Coalitie Klimaatbestendige Kustlandschappen delen de partners kennis, ervaring en inspiratie.

Het bericht 7. Randen van het wad verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.

De toeristenstroom naar het Waddengebied is mede hierdoor ook toegenomen net als de bijbehorende kansen en uitdagingen. Een werelderfgoed vraagt naast bescherming en ontwikkeling óók om versterking van de kernwaarden ten behoeve van de natuur en de economie. De opdrachtgevers, belanghebbenden en gebruikers in het Waddengebied willen in alles wat zij doen in het gebied bijdragen aan een gebied van Werelderfgoedklasse, daartoe willen ze door PRW worden uitgedaagd.

Het bericht 8. Versterken kernwaarden werelderfgoed verscheen eerst op Programma naar een Rijke Waddenzee.